کارت بازرگانی یکی از ابزارهای ضروری برای افرادی است که قصد دارند در تجارت بین‌المللی یا صادرات و واردات کالا فعالیت کنند. این کارت برای تسهیل در انجام معاملات تجاری با کشورهای خارجی صادر می‌شود و به صاحب آن این امکان را می‌دهد که کالاهای خود را به راحتی وارد یا صادر کند. در این مقاله، به توضیح شرایط و مراحل اخذ کارت بازرگانی برای اشخاص حقیقی و حقوقی پرداخته می‌شود و نکات مهمی که باید در نظر داشته باشید، مطرح خواهد شد.
شرایط دریافت کارت بازرگانی
الف) اشخاص حقیقی
برای دریافت کارت بازرگانی به عنوان یک شخص حقیقی، فرد باید شرایط خاصی را دارا باشد که شامل موارد زیر می‌شود:
- سن: فرد باید حداقل 21 سال سن کامل داشته باشد.
- سابقه فعالیت تجاری: حداقل سه سال سابقه فعالیت تجاری یا تولیدی به تأیید دو نفر از دارندگان کارت بازرگانی یا ارائه مدارک دانشگاهی یا داشتن مجوز تولید از وزارتخانه‌های مربوطه.
- محل کسب: داشتن محل کسب متناسب با رشته فعالیت (ملکی یا استیجاری).
- مدارک نظام وظیفه: آقایان باید برگ پایان خدمت نظام وظیفه یا برگ معافیت دائم ارائه دهند.
- حساب جاری بانکی: داشتن حساب جاری در یکی از بانک‌های داخلی.
- عدم استخدام دولتی: نباید با دستگاه‌های دولتی رابطه استخدامی داشته باشد.
- سوء پیشینه کیفری: نداشتن محکومیت مؤثر کیفری.
- عدم ورشکستگی: نداشتن وضعیت ورشکستگی به تقصیر و تقلب.
برای اشخاص حقیقی غیر ایرانی، به جز برگ پایان خدمت، سایر شرایط مشابه است و باید پروانه کار و اقامت معتبر ارائه دهند.
ب) اشخاص حقوقی
مدیران شرکت‌های تعاونی، دولتی و شرکت‌های مشمول قانون حفاظت صنایع، هیچ‌گونه محدودیتی در رابطه با اشتغال در سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی ندارند و می‌توانند با این سازمان‌ها همکاری کنند.
برای مدیران عامل و رؤسای هیئت مدیره شرکت‌ها، ضروری است که پروانه کار و اقامت معتبر داشته باشند و همچنین نباید سوابق محکومیت مؤثر کیفری در پرونده خود داشته باشند.
مدیران شرکت‌های دولتی، شرکت‌های وابسته به نهادهای انقلابی و شرکت‌های تحت پوشش قانون حفاظت صنایع که مسئولیت مدیریتی آنها از سوی سازمان‌های دولتی تعیین شده باشد، نیازی به ارائه گواهی عدم محکومیت کیفری ندارند.
شرکت‌ها نیز باید شرایط زیر را داشته باشند:
- عدم ورشکستگی به تقصیر،
- دارا بودن محل کسب مناسب با نوع فعالیت (چه ملکی و چه استیجاری)،
- داشتن دفاتر قانونی و ارائه اظهارنامه ثبتی
مدارک مورد نیاز برای صدور
برای اشخاص حقیقی، مدارک لازم برای دریافت کارت بازرگانی شامل موارد زیر است:
- مفاصاحساب مالیاتی: اصل مفاصاحساب مالیاتی که نشان‌دهنده بلامانع بودن صدور کارت است.
- فرم کارت بازرگانی: دو صفحه فرم کارت بازرگانی و عضویت چاپ شده، که باید به تأسیس و تأیید امضاء توسط دفتر اسناد رسمی برسد.
- عکس: سه قطعه عکس شش در چهار، جدید، تمام رخ و ساده.
- سوء پیشینه: اصل گواهی عدم سوء پیشینه که از تاریخ صدور آن بیش از 6 ماه نگذشته باشد.
- کارت ملی: اصل و کپی کارت ملی.
- مدرک تحصیلی: ارائه اصل و کپی مدرک تحصیلی معتبر (حداقل دیپلم).
- مدارک محل کسب: ارائه سند مالکیت یا اجاره‌نامه معتبر به نام متقاضی.
برای اشخاص حقوقی، مدارک مورد نیاز شامل اساسنامه، مفاصاحساب مالیاتی، اظهارنامه ثبت شرکت، گواهی عدم سوء پیشینه مدیرعامل و کپی روزنامه رسمی است.
نحوه درخواست
معافیت‌ها از داشتن کارت بازرگانی
برخی افراد یا گروه‌ها از داشتن کارت بازرگانی معاف هستند. این موارد شامل:
- شرکت‌های تعاونی مرزنشینان.
- ملوانان ایرانی شاغل در شناورهایی که در بین سواحل ایران و کشورهای دیگر در تردد هستند.
- پیله‌وران.
- کارگران ایرانی شاغل در خارج از کشور در صورت داشتن کارنامه شغلی از وزارت کار.
- کالاهایی که صدور آنها به تشخیص گمرک برای فروش نیست.
نکات تکمیلی
- حضور مدیرعامل: برای دریافت کارت بازرگانی، مدیرعامل یا نماینده وی باید به همراه معرفی‌نامه و لیست بیمه حضور داشته باشد.
- کارمندان دولتی: کارمندان تمام وقت دستگاه‌های دولتی نمی‌توانند کارت بازرگانی دریافت کنند.
- یک کارت برای یک شخص: هر شخص بیش از یک کارت بازرگانی نمی‌تواند داشته باشد.
تمدید:
- حضور مدیرعامل: برای دریافت کارت بازرگانی، مدیرعامل یا نماینده وی باید به همراه معرفی‌نامه و لیست بیمه حضور داشته باشد.
- کارمندان دولتی: کارمندان تمام وقت دستگاه‌های دولتی نمی‌توانند کارت بازرگانی دریافت کنند.
- یک کارت برای یک شخص: هر شخص بیش از یک کارت بازرگانی نمی‌تواند داشته باشد.
نتیجه‌گیری
دریافت کارت بازرگانی برای اشخاص حقیقی و حقوقی از ضروری‌ترین مراحل برای فعالیت‌های تجاری و صادراتی در ایران به شمار می‌رود. این کارت علاوه بر آنکه امکان تجارت بین‌المللی را فراهم می‌آورد، به عنوان مجوز رسمی برای انجام فعالیت‌های اقتصادی و تجاری معتبر شناخته می‌شود. در این فرآیند، اشخاص حقیقی باید شرایط خاصی از جمله سابقه تجاری، مدارک تحصیلی و تاییدیه‌های مربوط به سابقه کیفری و مالیاتی را رعایت کنند. همچنین، اشخاص حقوقی نیز باید با رعایت اصول قانونی و ارائه مدارک کامل شامل اساسنامه، گواهی عدم سوء پیشینه، و تاییدیه‌های مالیاتی درخواست کارت بازرگانی خود را ثبت کنند.
نکته مهم دیگری که باید در نظر گرفت، وجود برخی معافیت‌ها از داشتن کارت بازرگانی برای گروه‌های خاص از جمله ملوانان، پیله‌وران و کارگران ایرانی شاغل در خارج از کشور است. این معافیت‌ها با توجه به نوع فعالیت و شرایط خاص این افراد در نظر گرفته شده‌اند.
